เผ่าไทยในนครพนม

จังหวัดนครพนม  ประกอบด้วยชนเผ่าต่าง ๆ รวม  ๗  เผ่า  ได้แก่  ชาวผู้ไท (ภูไท) ไทยญ้อ  ไทยแสก  ไทยกะเลิง  ไทยโส้  ไทยข่า  ไทยลาว (ไทยอีสาน) แต่ละเป่าจะรวมกันเป็นกลุ่ม  กระจัดกระจายอยู่ตามพื้นที่อำเภอต่าง ๆ ดังนี้

      ๑. ชาวผู้ไท (ภูไท) ผู้พิศมัย ความสุนทรีแห่งการต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองผู้มาเยือนโดยเฉพาะการจัดการบายศรีสู่ขวัญ  เลี้ยง

    ศูนย์วัฒนธรรมไทยกะเลิงแห่งนี้  ตั้งขึ้นตามนโยบายฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม  และภูมิปัญญาของท่านผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม  นายนาวิน  ขันธหิรัญ  ดังนั้น  อำเภอนาแกโดยการนำของนายยงยุทธ  นุกิจรังสรรค์  นายอำเภอนาแก  จึงได้ร่วมประสานกับ  อบต. โรงเรียน  จัดตั้งศูนย์ดังกล่าวขึ้น  โดยนำเอาเอกลักษณ์แท้ ๆ ของไทยกะเลิง  ส่งเสริมและพัฒนาให้มีสีสันและงดงามอลังการ  ศูนย์วัฒนธรรม “ไทยกะเลิง” แห่งนี้ได้ปลุกเร้าให้เยาวชนตระหนักถึงคุณค่าของผลผลิตอันเกิดจากกระบวนความคิดของบรรพบุรุษที่แยบยลและลึกซึ้ง

    ของดีอย่างนี้  “คนรุ่นใหม่” ควรที่จะศึกษาและอนุรักษ์ไว้  มิให้เสื่อมสลายตามกาลเวลาไปจากแผ่นดินไทยของเรา

    ๕. ไทยโส้  ถิ่นเดิมอยู่ที่เมืองมหาชัย ก่องแก้ว  และแขวงเมืองคำม่วน  สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  อพยพเข้ามาอยู่ในภาคอีสาน  สมัยรัชกาลที่ ๓ หลังปราบกบฏเจ้าอนุวงศ์  เป็นเผ่าที่มีความเชื่อ  และความศรัทธาในบรรพบุรุษ  มีพิธีกรรมที่สำคัญคือ  พิธีโส้ทั่งบั้ง  อาศัยอยู่ในพื้นที่บ้านพะทาย  หนองเทา  และบางส่วนที่อำเภอศรีสงคราม  และอำเภอโพนสวรรค์

    ๖.  ไทยข่า  เป็นชาวพื้นเมืองเผ่าหนึ่ง  ที่อาศัยปะปนอยู่กับไทยกะเลิง  ไทยโซ่ (โส้) และไทยลาว ซึ่งปัจจุบันนี้ถูกกลืนเกือบกะหมดแล้ว  เดิมไทยข่ามีถิ่นกำเนิดอยู่ในแขวงสุวรรณเขต  แขวงสาละวันและแขวงอัตปือของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  อพยพมายังประเทศไทยในรัชกาลที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์  ชาวไทยข่าที่พอจะมีหลักฐานบ้างอาศัยปะปนกับไทยโซ่ (โส้) ในจังหวัดนครพนม  เช่น  หมู่บ้านคำเตย  ตำบลท่าจำปา  อำเภอท่าอุเทน  จังหวัดนครพนม

   ๗.  ไทยลาว  (ไทยอีสาน) เป็นประชากรกลุ่มใหญ่  พูดภาษาไทย-ลาว (ภาษาอีสานป เป็นกลุ่มผู้นำทางด้านวัฒนธรรมภาคอีสาน  เช่น  ฮีต  คอง  ตำนาน  อักษรศาสตร์  จารีตประเพณี  นิยมตั้งหมู่บ้านเป็นกลุ่ม  บนที่ดอนเรียกตามภาษาท้องถิ่นว่า “โนน” ยึดทำเลการทำนาเป็นสำคัญ  อาศัยอยู่ทั่วไป